حتی آب هم نی؟

به تاریخ ۲۸ فبروری، مسلمان‌ها یکی از مقدس‌ترین ماه‌های تقویم اسلامی را تجلیل می‌کنند –  ماه رمضان. این همان ماهی است که قرآن برای اولین بار در سال ۶۱۰ میلادی بر پیامبر اسلام حضرت محمد (ص) نازل شد، همانطور که به‌حیث “راهنمایی برای مردم، نشانه‌ای برای راه راست و وسیله‌ای برای رستگاری” (قرآن، ۲:۱۸۵). در این ماه، مسلمان‌ها از طلوع تا غروب آفتاب چیزی نمی‌خورند و نمی‌نوشند

بیدار شدن برای اولین روز روزه – آماده شدن برای پاک کردن بدن، ادا کردن نمازهای روزانه، و نزدیک‌تر شدن به دین – برای بسیاری‌ها یک تجربهٔ آرام و دلپذیر است. اما شاید غیرمسلمان‌ها چنین فکر نکنند. رمضان که یک ماه دینی و پر از ارتباط با خدا است، بعضی‌ها ممکن است به دلیل اطلاعات نادرست یا سوءتفاهم، آن را عجیب یا سخت بدانند

یکی از چیزهایی که غیرمسلمان‌ها را متعجب می‌سازد این است که مسلمان‌ها چقدر سخت و طولانی روزه می‌گیرند. پرسش‌هایی که بیشتر شنیده می‌شود این است که: “حتی آب هم نمی‌خورید؟!”. رنیم رسکو، دانش‌آموز صنف دوازدهم مکتب B-CC، می‌گوید: “ دوستانم همیشه از من می‌پرسند که  ایا می‌توانم آب بخورم یا نه، و وقتی می‌گویم نه، معمولاً با تعجب روبه‌رو می‌شوم.” نخوردن حتی یک جرعه آب، شاید برای بعضی‌ها عجیب به نظر برسد، اما دلیلش این است که در اسلام، آب و دیگر چیزها در هنگام روزه گرفتن منع شده است

در اسلام، روزه گرفتن فقط برای کسانی واجب است که از نگاه صحی توانایی داشته باشند و به سن بلوغ رسیده باشند (که معمولاً از ۱۵ سالگی به بعد است).  یا هم کسانی که بیمار باشند، ضعیف باشند، حامله باشند، در سفر باشند،  و یا سن‌شان کم باشد یا به هر دلیلی قادر به روزه گرفتن نباشند، از این حکم مستثنا هستند. اما کسانی که نمی‌توانند روزه بگیرند، کارهای دیگری هست که می‌توانند انجام دهند تا از برکت این ماه بهره‌مند شوند، مثل خواندن نمازهای اضافی یا کمک کردن به کسانی که روزه می‌گیرند

بعضی‌ها فکر می‌کنند که رمضان یک ماه سخت و ناراحت‌کننده است که فقط گرسنگی و تشنگی دارد. ولی در حقیقت، یک ماه پُر از خوشی، قدردانی و دور هم بودن است. هر شب سر سفرهٔ افطار، خانواده‌ها و دوستان دور هم جمع می‌شوند و روزه‌شان را با گرمی و خنده می‌شکنند. مساجد و خانه‌ها پُر از روحیهٔ کمک به نیازمندان می‌شود، چون یکی از بخش‌های مهم این ماه، مهربانی و سخاوت است. پس با اینکه تمرکز روزه‌داران روی ارتباط‌شان با خدا است، رمضان یک دورهٔ اجتماعی مهم نیز می‌باشد

یک تصور رایج دیگر این است که غیرمسلمان‌ها نباید در مقابل روزه‌داران چیزی بخورند. درست است که درک و ملاحظهٔ حال روزه‌داران یک کار خوب است، ولی اکثر مسلمان‌ها از دیگران توقع ندارند که برنامهٔ روزانه‌شان را تغییر دهند. در حقیقت، بسیاری‌ها خوشحال می‌شوند وقتی دیگران دربارهٔ روزه گرفتن سوال می‌پرسند و به آن احترام می‌گذارند. یک برداشت اشتباه دیگر این است که بعضی فکر می‌کنند “مسلمان‌ها می‌توانند وقتی کسی نگاه نمی‌کند، چیزی بخورند!”. ولی روزه گرفتن یک عمل دینی است، و فرقی نمی‌کند کسی ببیند یا نه؛ اگر کسی عمداً روزه‌اش را بشکند، این به معنای قطع رابطه با خدا است، و در اسلام یک گناه بزرگ محسوب می‌شود

روزه گرفتن یکی از پنج اصل اساسی اسلام است – اصولی که هویت یک مسلمان را شکل می‌دهد. این پنج اصل به نام پنج اصول دین اسلام یاد می‌شوند: شهادت (ایمان به یگانگی خدا)، نماز، زکات (کمک به نیازمندان)، روزه و حج (زیارت مکه مکرمه). این اصول برای تمام مسلمان‌هایی که توانایی دارند، فرض است و بخش مهمی از ایمان و بندگی‌شان به خدا را تشکیل می‌دهد

دلایل زیادی برای این‌که چرا خداوند روزه را فرض ساخته، مطرح شده، اما مهم‌ترین دلیل مستقیماً در قرآن کریم ذکر شده است: “خداوند این احکام را برای مردم روشن می‌سازد تا پرهیزگار شوند” (۲:۱۸۷)

در نهایت، رمضان تنها یک ماه روزه گرفتن نیست، بلکه یک ماه پُر از خوشی، تفکر و ارتباط است. این ماه مردم را به دین‌شان، به عزیزان‌شان و به جامعه‌شان نزدیک‌تر می‌سازد. به جای اینکه یک دورهٔ سخت و مشقت‌بار باشد، رمضان یک جشن برای قدردانی، رشد فردی و سخاوت است. درک این جنبه‌ها کمک می‌کند که سوءتفاهم‌ها از بین برود و همه زیبایی رمضان را بهتر درک کنند